2005-2006 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAL 9-E SINIFI TED 1.DÖNEM 3. YAZILI (A)

AD:                        SOYAD:

NO:                      

1. Adam, elini uzattı; tam onu koparacağı sırada, mor menekşe: “Bana dokunma!” diye bağırdı.

Bu cümlede en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? 89 ÖYS

A) Teşbih (Benzetme)                       B) Tezat

C) İstiare                                   D) Kinaye

E) İntak (Konuşturma)

2. Divan edebiyatında “hicviye” denilen alaylı yergi şiirinin Halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? 97ÖYS

A) Koşma               B) Semai              C) Taşlama

                D) Destan               E) Türkü

3. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden değildir?      83 ÖYS

A) Aruz vezniyle yazılmış olma

B) Kaside, gazel, mesnevi ve rubai gibi belli nazım şekilleri içinde yazılma

C) Parça güzelliğine değil bütün güzelliğine önem verme

D) Duygu ve düşünceleri kalıplaşmış birtakım söz sanatlarıyla anlatma.

E) Yabancı sözcükler ve dil kurallarıyla fazlaca yüklü olma

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır? 91 ÖYS

A) Ağaçlar kökünden kopacak gibi

     Bir türlü dinmiyor başlayan tipi

B) Çınla ey coşkun deniz, kayalıklarda çınla!

     Sar bütün kumsalları o dolaşık saçınla

C) Kardır yağan üstümüze geceden

     Yağmurlu, karanlık bir düşünceden

D) Dağlar, omuz omuza yaslanan dağlar

     Sular kararınca paslanan dağlar   

E) Kervan yürür peşi sıra düşemem

     Yıldız akar uçsam da yetişemem

5. Aşağıdakilerin hangisinde bir kinaye vardır? 92

A) Gönül sevdiğinden soğur

      Görülmeyi görülmeyi

B) Gölgesinde dinlendiğim

     Koca çamlar yerinde mi

C) Şu karşıma göğüs geren

     Taş bağırlı dağlar mısın

D) Elbet bir devasız dertten

     Doğan göz bir zaman ağlar

E) Uçtu kuşların kervanı

     Her biri bir dala gider

6. İçmiş gibi geceyi bir yudumda

   Göğün mağrur bakışlı bulutları

Bu dizelerdeki sanatlı söyleyişe benzer bir söyleyiş, aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?  93 ÖSS

A) Dinle yolcu bu ses onun sesidir

     Sinsi adımlarla akşam yürüyor

B) Memleket isterim

     Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun

C) Nice aşklar, arkadaşlıklar gördüm

     Kahramanlıklar okudum tarihte 

D) Zamanla nasıl değişiyor insan

     Hangi resmime baksam ben değilim

E) Benim de mi düşüncelerim olacaktı

     Ben de mi böyle uykusuz kalacaktım

7. Aşağıdakilerin hangisi Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? 89 ÖYS

A) Münacaat, naat, mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması

B) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması

C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması

D) Şiirlerin “saz şairi” ya da “âşık” denen şairlerce, “bağlama” adı verilen sazla söylenmesi

E) Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde anlatılması

8.  Gökyüzünde İsa ile

    Tur Dağında Musa ile

    Elindeki asa ile

    Çağırayım Mevlam seni

Bu dörtlük "Halk şiiri"nin özelliklerinden hangisini yansıtmaz?

A)   Nazım birimi dörtlüktür.

B)     Hece ölçüsü kullanılmıştır.

C)     Şiirde yarım uyak kullanılmıştır.

D)     Halkın diliyle söylenmiştir.

E)   Dini, mistik konular işlenmiştir.

9. Aşağıdaki nazım türlerinden hangisi Tekke edebiya­tında kullanılmamıştır?

A) ilâhi            B) şathiye                                     C) semai

D) devriye                 E) deme

10. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif vardır?

A)     Havuz başında hurma
Çapkın karşımda durma

B)     Evlerinin önü yonca
Yonca kalkmış dam boyunca

C)    Her yanımda yanık bülbüller öten
Bahçelerden bir gün sessiz geçerken

D)    Sıyrıl beyaz karanlık içinden, pırıl pırıl
Berraklığında bilme nedir hafta, ay ve yıl

        E)  Benim her derdime ortak sen oldun
           Ağlarsam ağladın, gülersem güldün

CEVAP ANAHTARI

11. Aşağıdakilerden hangisi (konularına göre)Koşmanın türleri arasında yer almaz?

A)Güzelleme           C)Ağıt            D)Taşlama
B)Koçaklama          E)Mersiye

12. "Önünde yürüdü kırk topluk göbek
      Kollarda bir dal parçası
      Öyle bir kafa ki
      Sanırsınız Ramazan topu
Bu şiirdeki edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tariz    B) Kinaye    C) Mübalağa  

  D) Mecaz-ı Mürsel    E) Cinas

13. .“Sakin ve rüzgarsız havalarda, bacalar üzerinden bir türlü savrulup dağılmayan dumanlar birbiri üzerine nasıl birikirse, bu sesler de öylece göğün boşluğunda toplanıyor, kolay kolay dağılmıyordu.”

Bu cümlede birbirine benzetilen iki şey aşağıdakilerden hangisidir? 84 ÖYS

A) Hava – Rüzgar                      B) Rüzgar – Duman         

C) Hava – Ses                             D) Duman – Gök

                         E) Duman – Ses

14. “Anadolu” kelimesinin, “Anadolu hepimize hınç, şüphe ve emniyetsizlikle bakıyordu.” cümlesindeki kullanılışına benzer bir kullanım aşağıdakilerden hangisinde vardır? 84 ÖYS

A) Ankara, bütün Orta Anadolu’ya bir iç kale vazifesi görmüştür.

B) Erzurum, Türkiye coğrafyasına 1890 metreden bakar.

C) O günlerde Konya’nın nasıl yaşadığını ve ne düşündüğünü bilmiyoruz.

D) İstanbul’un asıl iç manzarasını, bu sivil mimari oluşturmuştur.

E) Bursa kadar muayyen bir devrin malı olan bir başka şehir bilmiyorum.

15. .        Yalnız zaman olur bazı akşamlar

                 Bir kadın çehresi; yanarken camlar

                 Bir zaman belirir loş aynalarda        

Bu dizelerde geçen “yanarken camlar” sözünde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?

A) Bir durumu, gerçekte olduğundan daha üstün gösterme

B) Bir sözü benzetme amacıyla başka bir söz yerine kullanma

C) Birden çok anlamı bulunan bir sözcüğü uzak anlamıyla kullanma

D) İnsanlara özgü bir niteliği cansız varlıklara aktarma

E) Bir olguyu, gerçek nedeninin dışında, hoşa giden bir nedene bağlama

16. Nedir can kim anı sen nâzenin cânâne vermezler

        Sana âşık olanlar yoluna cânâ ne vermezler.

Bu dizelerde olduğu gibi, söylenişleri bir, anlamları ayrı iki sözü bir arada bulundurma sanatı aşağıdakilerden hangisidir? 91 ÖYS

A) Cinas B) Hüsn-i Talil               C) Teşhis

               D) Tevriye                       E) İntak

17. Aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A.Şiir metni çok anlamlıdır.

B.Şiirde açıkça anlatılanların yanı sıra üstü kapalı söylenenlerde vardır

C.Şiirde kavramlar temel anlamlarının dışında kullanılır.

D.Şiirde egemen olan ana duyguya tema denir.

E.Şiirler bir düşünceyi benimsetmek amacıyla yazılır.

18.     Nar tanem, nur tanem, bir tanem

         Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan

         Yoluna bin can koyduğum

         Gökte ararken yerde bulduğum

         Gülen ayvam, ağlayan narımsın

Yukarıdaki şiir hangi geleneğe aittir?

A.Serbest şiir geleneğine

B.Halk şiiri geleneğine

C.Divan şiiri geleneğine

D.Anonim halk şiirine.

E.Destan geleneğine

19.       Marmara’da her yelken

           Uçar gibi neşeli

Yukarıdaki dizelerde olduğu gibi, kimi sözler benzetme amacı gütmeden kendi anlamları dışında kullanılır. 

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu örnektekine benzer bir kullanım vardır?  95 ÖSS

A) Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilal

B) Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım

C) Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda

D) Bastığın yerleri toprak diyerek geçme tanı

E) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda

20. Aşağıdakilerin hangisinde dört öğesi de bulunan bir “teşbih”  vardır?  95 ÖYS

A) Her hatıra bir damla yaş oldukça gözümde

B) Gördüm deniz dedikleri bin başlı ejderi

C) Canlandı hayalimde o mazideki yazlar

D) Her gölge bir insan kadar inceydi, derindi

E) Ben böyle değildim, bu deniz böyle değildi

CEVAP ANAHTARI

BERİVAN YAYLAGÜL

BAŞARILAR