Adı:                                    Dil ve Anlatım 9. Sınıf I. Dönem  I. Yazılı Sorularıdır

Soyadı:                                                                      B Gurubu

Sınıfı:                                                                       

No:

www.halilakpinar.net  www.ogderdenizli.org

S.1. İletişimi tanımlayarak, aşağıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti ve dönütü” tespit ederek karşılarına yazınız. (7+2+2+2+2 p)

            Kavgacı bir genç varmış. Babası bir gün onu tahta bir levhanın önüne götürmüş. “Arkadaşlarınla kavga ettiğin zaman, buraya bir çivi çak.” demiş. Genç, birinci günde tahtaya otuz yedi tane çivi çakmış. Sonraki günlerde kendi kendini kontrol etmeye çalışmış ve her geçen gün daha az çivi çakmış. Nihayet bir gün hiç çivi çakmamış. Babasına gidip hiç çivi çakmadığını söylemiş. Babası: “Bugünden başlayarak kavga etmediğin her gün için bir çivi sök.” demiş. Günler sonra çocuk babasına hiç çivi kalmadığını söylemiş. Babası ona “Aferin! Ama tahta perdeye dikkatli bak.” demiş. “Artık bir çok delik var ve bu tahta perde hiçbir zaman eskisi gibi sağlam olmayacak.”

“Arkadaşlarla kavga edildiği zaman kötü sözler söylenir. Her kötü kelime bir iz bırakır. Arkadaşların seni affedebilir ama bu iz daima kalır.”

İletişim :

Gönderici ……………………………. alıcı ………………………  ileti ……………………………..  dönüt ……………………….

S.2.Türkçenin köken bakımından Dünya dilleri arasındaki yerini belirtiniz? (10 p)

S.3. Aşağıda verilen cümlelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Karşılarına yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Eyvah, babam geldi!                                                               …………………………………..

Lütfen sessiz olur musunuz?                                                 ………………………………….

Su yüz derecede kaynamaz.                                                   ……………………………………

Zamirler, ismin yerini tutan kelimelerdir.                                ………………………………….

Sesim geliyor mu?                                                                  ……………………………………………

S.4. Aşağıdaki yargılar doğru ise (D),yanlış ise (Y) koyunuz?  (2+2+2+2+2 p)

(  ) Dil göstergeleri, yansıma sözcükler hariç nedensizdir

(  ) Kültür, milletleri ortak değerler etrafında birleştirir.

(  ) Dil zaman içinde değişmeyen cansız bir varlıktır.                                                                      

(   ) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili farklılık göstermez.  

 (   )  Orhun Abideleri Uygurların Türk dünyasına mirasıdır.  

S.5. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz?   (2+2+2+2+2 p)

Türkçenin ………………. ile …………………….. olmak üzere iki lehçesi vardır.

Bir Urfalı ile Ordulunun farklı konuşmasına ……………. denir.

İnsanların geçmişten geleceğe birbirlerini etkileyerek oluşturdukları değerlere  ……………… denir.

Türkçenin ilk yazılı örneklerini ……………………….. vermişlerdir.

S.6. Aşağıdaki eserler, Türkçenin hangi dönemlerine aittir? Karşılarına yazınız?   (2+2+2+2+2 p)

S.7.  “ Annem patik örüyordu sen giyesin diye,

         Sen henüz doğmamıştın.”

Yukarıdaki dizelerde büyük ünlü uyumuna uymayan kaç tane kelime vardır? ? (5 p)

A. 6        B.  5         C. 3         D. 4            E. 2

S.8. Dil tarihçileri, Türkçenin tarihi geçmişini 13. yy’ye kadar götürebilmektedirler.

Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? ? (5 p)

A) Türkçenin ilk yazılı ürünleri bu yy’de verilmiştir.

B) Türkler yerleşik hayata bu yüzyılda geçmiştir.

C) Türkler İslamiyeti bu yüzyılda kabul etmiştir.

D) Türkiye Cumhuriyeti bu yüzyılda kurulmuştur.

E) Latin alfabesi bu yüzyılda kabul edilmiştir.

S.9. Dil- Kültür ilişkisini açıklayınız. (15 p)

S.10. Türkçenin gelişmesi ve korunması için neler yapılabilir? Düşüncelerinizi yazınız. (10 p)

            Celalettin TÜTEN                                                                                            İsmail DİREK

            Türk Edebiyatı Öğretmeni                                                                              Okul Müdürü

Adı:                                    Dil ve Anlatım 9. Sınıf I. Dönem  I. Yazılı Sorularıdır

Soyadı:                                                                      B Gurubu Cevapları

Sınıfı:                                                                       

No:

S.1. İletişimi tanımlayarak, aşağıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti ve dönütü” tespit ederek karşılarına yazınız. (7+2+2+2+2 p)

            Kavgacı bir genç varmış. Babası bir gün onu tahta bir levhanın önüne götürmüş. “Arkadaşlarınla kavga ettiğin zaman, buraya bir çivi çak.” demiş. Genç, birinci günde tahtaya otuz yedi tane çivi çakmış. Sonraki günlerde kendi kendini kontrol etmeye çalışmış ve her geçen gün daha az çivi çakmış. Nihayet bir gün hiç çivi çakmamış. Babasına gidip hiç çivi çakmadığını söylemiş. Babası: “Bugünden başlayarak kavga etmediğin her gün için bir çivi sök.” demiş. Günler sonra çocuk babasına hiç çivi kalmadığını söylemiş. Babası ona “Aferin! Ama tahta perdeye dikkatli bak.” demiş. “Artık bir çok delik var ve bu tahta perde hiçbir zaman eskisi gibi sağlam olmayacak.”

“Arkadaşlarla kavga edildiği zaman kötü sözler söylenir. Her kötü kelime bir iz bırakır. Arkadaşların seni affedebilir ama bu iz daima kalır.”

İletişim :

Gönderici   baba   alıcı kavgacı çocuk    ileti kavka kötüdür  dönüt Çocuğun kavgayı bırakması

S.2.Türkçenin köken bakımından Dünya dilleri arasındaki yerini belirtiniz? (10 p)

S.3. Aşağıda verilen cümlelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Karşılarına yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Eyvah, babam geldi!                                                               Heyecan bildirme işlevi

Lütfen sessiz olur musunuz?                                                 Alıcıyı harekete geçirme işlevi

Su yüz derecede kaynamaz.                                                   Göndergesel işlev

Zamirler, ismin yerini tutan kelimelerdir.                                Dil ötesi işlev

Sesim geliyor mu?                                                                  Kanalı kontrol işlevi

S.4. Aşağıdaki yargılar doğru ise (D),yanlış ise (Y) koyunuz?  (2+2+2+2+2 p)

( D ) Dil göstergeleri, yansıma sözcükler hariç nedensizdir

( Y ) Kültür, milletleri ortak değerler etrafında birleştirir.

(Y) Dil zaman içinde değişmeyen cansız bir varlıktır.                                                                      

( D  ) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili farklılık göstermez.  

 (Y   )  Orhun Abideleri Uygurların Türk dünyasına mirasıdır.  

S.5. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz?   (2+2+2+2+2 p)

Türkçenin Çavuşça ile Yakutça olmak üzere iki lehçesi vardır.

Bir Urfalı ile Ordulunun farklı konuşmasına ağız denir.

İnsanların geçmişten geleceğe birbirlerini etkileyerek oluşturdukları değerlere  kültür  denir.

Türkçenin ilk yazılı örneklerini Göktürkler vermişlerdir.

S.6. Aşağıdaki eserler, Türkçenin hangi dönemlerine aittir? Karşılarına yazınız?   (2+2+2+2+2 p)

S.7.  “ Annem patik örüyordu sen giyesin diye,

         Sen henüz doğmamıştın.”

Yukarıdaki dizelerde büyük ünlü uyumuna uymayan kaç tane kelime vardır? ? (5 p)

A. 6        B.  5         C. 3         D. 4            E. 2

S.8. Dil tarihçileri, Türkçenin tarihi geçmişini 13. yy’ye kadar götürebilmektedirler.

Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? ? (5 p)

A) Türkçenin ilk yazılı ürünleri bu yy’de verilmiştir.

B) Türkler yerleşik hayata bu yüzyılda geçmiştir.

C) Türkler İslamiyeti bu yüzyılda kabul etmiştir.

D) Türkiye Cumhuriyeti bu yüzyılda kurulmuştur.

E) Latin alfabesi bu yüzyılda kabul edilmiştir.

Adı:                                    Dil ve Anlatım 9. Sınıf I. Dönem  I. Yazılı Sorularıdır

Soyadı:                                                                      A Gurubu

Sınıfı:                                                                       

No:

S.1. İletişimi tanımlayarak, aşağıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti ve dönütü” tespit ederek karşılarına yazınız. (7+2+2+2+2 p)

Hasta yatağında yatmakta olan İhtiyar Çiftçi, on iki oğlunu da yanına çağırarak: “Her biriniz birer çubuk bulup bana getirin.” der. Oğulları birer çubuk bularak babalarının huzuruna gelirler. İhtiyar Çiftçi, bu çubukları birbirine bağlayarak: “Hadi kırın bunları.” der. Oğlanlar epey uğraşmalarına rağmen birbirine bağlı olan çubukları kıramazlar. İhtiyar Çiftçi çubukları oğullarından alır ve çözerek oğullarına birer tane verir. “Hadi şimdi kırın.” der.  Oğlanlar çubukları kolayca kırarlar. Bunun üzerine İhtiyar Çiftçi oğullarına dönerek: “Eğer birlik olursanız sizi kimse yenemez. Ama birbirinizden ayrılırsanız kolayca yenilirsiniz.” der.

Çiftçinin oğulları hayatları buyu birbirlerinden hiç ayrılmaz ve mutlu bir hayat sürerler.

Gönderici…………………………  alıcı…………………….    ileti…………………...  dönüt……………………

S.2. Türkçenin yapı bakımından dünya dilleri arasındaki yerini belirtiniz? (10 p)

S.3. Aşağıda verilen cümlelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Karşılarına yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Konuyu anladınız mı?                                                  ………………………………………………

Örnekleri yazınız.                                                        ……………………………………………

Birlikten kuvvet doğar.                                                           …………………………………………..……...

Nesne, yapılan işten etkilenen öğedir.                                   ……………………………………………………

Eyvah cüzdanımı kaybettim!                                      ………………………………………………….…

S.4. Aşağıdaki yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) koyunuz? (2+2+2+2+2 p)

(   ) Dil en gelişmiş iletişim aracı değildir.

(   ) Kültür bir milleti diğer milletlerden ayırır.

(   ) Güneşin doğması sosyal bir göstergedir.

(   ) Çekimli dillerde anlam vurguyla sağlanır.

(   ) konuşma dilinin kelime dağarcığı yazı diline göre oldukça fazladır.

S.5. Aşağıdaki boşluklara uygun kelimeleri yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Bir Kırgız ile bir Azeri’nin farklı konuşmasına ………………………denir.

Kaşgarlı Mahmut tarafından 1072-1074 yıllarında yazılan …………………………………………………. Türkçenin ilk sözlüğü olma özelliğine sahiptir.

Geçmişin kültürel değerleri bugüne, bugünün kültürel değerleri geleceğe  …………………  aracılığı ile taşınır.

Bir toplumda belli kesimlerin kendi aralarında anlaşmayı sağlamak amacıy­la kullandıkları özel  dile………………….denir. 

Günlük hayatta insanların karşı karşıya geldikleri her an için kullandıkları doğal dile ……………………….. denir.

S.6. Aşağıdaki eserler, Türkçenin hangi dönemlerine aittir? Karşılarına yazınız? (2+2+2+2+2 p)

S.7.  Haydi Abbas vakit tamam

      Akşam diyordun işte oldu akşam

Cahit Sıtkı’nın yukarıdaki dizelerinde büyük ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük vardır? (5 p)

A.  4            B.  5          C. 1        D.    3        E.      2

S.8.  Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biri değildir? (5 p)

       A. Kendine özgü kuralları olması

       B. Doğal bir iletişim aracı olması

       C. Sosyal bir kurum olması

       D. İşaretler sistemi olması

       E. Oluşum tarihinin belli olması

S.8. Dil- Kültür ilişkisini kısaca açıklayınız. (15 p)

S.9.Türkçenin gelişmesi ve korunması için neler yapılabilir? Düşüncelerinizi yazınız. (10 p)

            Celalettin TÜTEN                                                                                            İsmail DİREK

            Türk Edebiyatı Öğretmeni                                                                              Okul Müdürü

Adı:                                    Dil ve Anlatım 9. Sınıf I. Dönem  I. Yazılı Sorularıdır

Soyadı:                                                                      A Gurubu Cevapları

Sınıfı:                                                                       

No:

S.1. İletişimi tanımlayarak, aşağıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti ve dönütü” tespit ederek karşılarına yazınız. (7+2+2+2+2 p)

Hasta yatağında yatmakta olan İhtiyar Çiftçi, on iki oğlunu da yanına çağırarak: “Her biriniz birer çubuk bulup bana getirin.” der. Oğulları birer çubuk bularak babalarının huzuruna gelirler. İhtiyar Çiftçi, bu çubukları birbirine bağlayarak: “Hadi kırın bunları.” der. Oğlanlar epey uğraşmalarına rağmen birbirine bağlı olan çubukları kıramazlar. İhtiyar Çiftçi çubukları oğullarından alır ve çözerek oğullarına birer tane verir. “Hadi şimdi kırın.” der.  Oğlanlar çubukları kolayca kırarlar. Bunun üzerine İhtiyar Çiftçi oğullarına dönerek: “Eğer birlik olursanız sizi kimse yenemez. Ama birbirinizden ayrılırsanız kolayca yenilirsiniz.” der.

Çiftçinin oğulları hayatları buyu birbirlerinden hiç ayrılmaz ve mutlu bir hayat sürerler.

Gönderici İhtiyar Çiftçi  alıcı oğulları  ileti birlikten kuvvet doğar dönüt  oğulların birbirinden ayrılmaması

S.2. Türkçenin yapı bakımından dünya dilleri arasındaki yerini belirtiniz? (10 p)

S.3. Aşağıda verilen cümlelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Karşılarına yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Konuyu anladınız mı?                                                  Kanalı kontrol işlevi

Örnekleri yazınız.                                                        Alıcıyı harekete geçirme işlevi

Birlikten kuvvet doğar.                                                           Göndergesel işlev

Nesne, yapılan işten etkilenen öğedir.                                   Dil ötesi işlev

Eyvah cüzdanımı kaybettim!                                      Heyecan bildirme işlevi

S.4. Aşağıdaki yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) koyunuz? (2+2+2+2+2 p)

( Y ) Dil en gelişmiş iletişim aracı değildir.

(D ) Kültür bir milleti diğer milletlerden ayırır.

( Y) Güneşin doğması sosyal bir göstergedir.

(Y) Çekimli dillerde anlam vurguyla sağlanır.

(Y) konuşma dilinin kelime dağarcığı yazı diline göre oldukça fazladır.

S.5. Aşağıdaki boşluklara uygun kelimeleri yazınız.  (2+2+2+2+2 p)

Bir Kırgız ile bir Azeri’nin farklı konuşmasına şive denir.

Kaşgarlı Mahmut tarafından 1072-1074 yıllarında yazılan Divan-ı Lügati’t Türk Türkçenin ilk sözlüğü olma özelliğine sahiptir.

Geçmişin kültürel değerleri bugüne, bugünün kültürel değerleri geleceğe  dil aracılığı ile taşınır.

Bir toplumda belli kesimlerin kendi aralarında anlaşmayı sağlamak amacıy­la kullandıkları özel  dile argo denir. 

Günlük hayatta insanların karşı karşıya geldikleri her an için kullandıkları doğal dile konuşma dili denir.

S.6. Aşağıdaki eserler, Türkçenin hangi dönemlerine aittir? Karşılarına yazınız? (2+2+2+2+2 p)

S.7.  Haydi Abbas vakit tamam

      Akşam diyordun işte oldu akşam

Cahit Sıtkı’nın yukarıdaki dizelerinde büyük ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük vardır? (5 p)

A.  4            B.  5          C. 1        D.    3        E.      2

S.8.  Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biri değildir? (5 p)

       A. Kendine özgü kuralları olması

       B. Doğal bir iletişim aracı olması

       C. Sosyal bir kurum olması

       D. İşaretler sistemi olması

       E. Oluşum tarihinin belli olması